prof. Ignacy Mościcki (1867-1946)

Ignacy Mościcki urodził się 1 grudnia 1867 roku w Mierzanowie pod Ciechanowem. Był synem mjejscowego ziemianina, uczestnika Powstania Styczniowego. Ignacy ukończył Szkołę Realną w Warszawie, na następnie studiował chemię na Politechnice w Rydze. Wówczas też podjął działalność konspiracyjną w partii "Proletariat".

Po studiach zamieszkał w Warszawie. Zagrożony aresztowaniem emigrował wraz z żoną w 1892 roku do Londynu. Tam współdziałał z grupą socjalistów skupionych w Związku Zagranicznym Socjalistów Polskich - zagranicznym oddziale PPS. Przez pięć lat pracował w Londynie głównie jako robotnik. W 1896 roku poznał Józefa Piłsudskiego i związał się z nim na stałe. W 1897 roku został zaangażowany jako asystent na Uniwersytecie we Fryburgu w Szwajcarii. Przeszedł następnie do przemysłu. Pierwszym zastosowanym przezeń na skalę przemysłu rozwiązaniem było uzyskiwanie azotu z powietrza do produkcji kwasu azotowego. Opracował następnie dla celów laboratoryjnych i przemysłowych produkcję kondesatorów o ogromnej mocy. Jego osiągnięcia postawiły go w rzędzie najlepszych specjalistów europejskich.

W roku 1912 powołany został na katedrę chemii fizycznej i elektrochemii technicznej Politechniki Lwowskiej. Wyposażył zorganizowany przez siebie instytut elektrochemiczny. Prowadził zarazem działalność przemysłową w Galicji (tu zajmował się kwestiami ulepszenie rafinacji ropy naftowej), a także za granicą. w czasie wojny będąc cały czas we Lwowie, opekował się tajną Polską Organizacją Wojskową. Diałał też w konspiracyjnej organizacji inteligenckiej Lidze Nezawisłości Polski.

W 1922 roku Mościcki został dyrektorem przejętej przez Niemców dużej i bardzo zdewastowanej fabryki chemicznej w Chorzowie; uruchomił ją w ciągu dwóch tygodni i szybko zwiększył dwukrotnie jej produkcję. W czerwcu 1925 roku został wybrany rektorem Politechniki Lwowskiej (i otrzymał doktora honoris causa). W tymże roku przeniósł się na katedrę elektrochemii technicznej Politechniki Warszawskiej. Mościcki był autorem 40 patentów polskich i zagranicznych. Politycznie angażował się (w dość ograniczonym zakresie) w działalność tzw. inteligencji demokratycznej, współdziałającej z Marszałkiem Piłsudskim.

On to w roku 1926 wysunął kandydaturę profesora na stanowisko prezydenta Rzeczypospolitej. Zaprzysiężenie prezydenta Mościckiego nastąpiło 4 czerwca 1926 roku w Zamku Królewskim w Warszawie, który do wybuchu 2 wojny światowej był siedzibą Prezydenta Rzeczypospolitej. Po upływie w roku 1933 kadencji prezydenta, kandydatura Mościckiego jako jedyna została zgłoszona ponownie. Padły na nią 332 głosy przy wymaganej absolutnej większości 167 głosów. 9 maja 1933 roku, na Zamku Królewskim odbyło się zaprzysiężenie prezydenta. Rozpoczęła się znacznie sytuacja gospodarcza i polityczna w Polsce. Nie najlepsza też była sytuacja międzynarodowa. Niemcy zajęły Austrię i Czechosłowację. Dnia 1 września 1939 roku napadły na Polskę. Ze względu na bombardowania niemieckie prezydent opuścił 2 września zamek i zamieszkał w willi pod Falenicą koło Warszawy. Stamtąd w nocy z 6 na 7 września udał się razem z rządem do Ołyki na Wołyniu, zamieszkał w zamku książąt Radziwiłłów. Wobec dalszych postępów ofensywy niemieckiej prezydent wraz z rządem przeniósł się pod granicę rumuńską, od miejscowości Kuty. Ze względu na bezpośrednie zagrożenie ze strony oddziałów sowieckich, zdecydowano o opuszczeniu kraju przez prezydenta i rząd. Po znalezieniu się na terytorium Rumunii władze polskie zostały internowane. W tej sytuacji prezydent postanowił ustąpić ze stanowiska.

Ignacy Mościcki zrzekł się urzędu prezydenta dnia 30 września 1939 roku. W końcu grudnia 1939 roku po zwolnieniu z internowania, udał się do Szwajcarii.
Zmarł pod Genewą, 2 pażdziernika 1946 roku.